Οι 9 ενστικτώδεις συμπεριφορές του νεογέννητου

Η πρώτη ώρα μετά τον τοκετό είναι εξαιρετικά σημαντική για τη μητέρα και το νεογνό της. Αμέσως μετά τη γέννηση, το νεογέννητο θα πρέπει να τοποθετείται “δέρμα με δέρμα” με τη μητέρα του (skin to skin contact), προκειμένου να ολοκληρωθεί το δέσιμο μεταξύ τους. Σε αυτήν την πρώτη τους επαφή έχουν παρατηρηθεί εννέα στάδια συμπεριφοράς του νεογέννητου. Αυτά τα στάδια, είναι έμφυτα και ενστικτώδη για το νεογέννητο. Μελέτες καλά τεκμηριωμένες έχουν δείξει ότι η πρώτη ώρα μεταξύ της δυάδας (μαμάς –νεογνού) έχει βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα σωματικά και ψυχολογικά πλεονεκτήματα. Σε κάθε ένα από αυτά τα στάδια υπάρχει μια ποικιλία δράσεων που μπορεί να επιδείξει το μωρό.

1ο στάδιο THE BIRTH CRY

Το κλάμα της γέννησης. Αυτή η διακριτική κραυγή εμφανίζεται αμέσως μετά τη γέννηση, καθώς οι πνεύμονες του μωρού διογκώνονται και παίρνει την πρώτη του ανάσα. Είναι ο πιο λαμπρός ήχος που μπορεί να φανταστεί κανείς, καθώς επιβεβαιώνει ότι το μωρό είναι ζωντανό και καλά! Κάνει αισθητή την παρουσία του και ενημερώνει τη μαμά και τον μπαμπά του ότι…. έφτασε. Είναι, πιθανώς, η μόνη φορά στη ζωή που λατρεύετε να ακούτε τον ήχο ενός μωρού που κλαίει!

2ο στάδιο RELAXATION

Το στάδιο της χαλάρωσης. Κατά τη διάρκεια αυτού του σταδίου, το νεογέννητο δεν εμφανίζει κινήσεις, το στόμα και τα χέρια  του είναι χαλαρά. Αυτό το στάδιο ξεκινά συνήθως όταν σταματά το κλάμα της γέννησης. Το μωρό τοποθετείται δέρμα με δέρμα με τη μητέρα του. Είναι η ώρα της χαλάρωσης μετά από έναν εργώδη τοκετό.

3ο στάδιο AWAKENING

Το στάδιο της αφύπνισης. Κατά τη διάρκεια αυτού του σταδίου, το νεογέννητο παρουσιάζει μικρές κινήσεις στο κεφάλι και τους ώμους του. Αυτό το στάδιο αρχίζει συνήθως περίπου 3 λεπτά μετά τη γέννηση. Νιώθει τους μεγάλους χώρους γύρω του, δεν περιορίζεται πλέον σφιχτά στον κόλπο και είναι ελεύθερο να τεντωθεί.

4ο στάδιο ACTIVITY

Το στάδιο της δραστηριότητας. Κατά τη διάρκεια αυτού του σταδίου, το νεογέννητο αρχίζει να κάνει αυξημένες κινήσεις στόματος και πιπιλίσματος, καθώς αρχίζει να εξερευνά το περιβάλλον του με το στόμα του. Αυτό το στάδιο ξεκινά συνήθως περίπου 8 λεπτά μετά τη γέννηση.

5ο στάδιο REST

Το νεογνό μπορεί να έχει περιόδους ανάπαυσης μεταξύ των περιόδων δραστηριότητας κατά την πρώτη ώρα περίπου μετά τη γέννηση. Αυτός ο χρόνος ανάπαυσης ΔΕΝ σημαίνει ότι το νεογέννητο δεν ενδιαφέρεται για το στήθος, αλλά χρειάζεται τον χρόνο του. Αφήστε το πάνω στη μαμά του και εκείνο θα συνεχίσει με τον δικό του ρυθμό. Μην το βιάζεται να πιάσει το στήθος, όταν έρθει η ώρα θα το κάνει μόνο του.

6ο στάδιο CRAWLING

Το στάδιο της ανίχνευσης. Το μωρό «σέρνεται» χρησιμοποιώντας κινήσεις ολίσθησης, ώθησης, άλματος και ανίχνευσης για να φτάσει στο στήθος και τη θηλή. Αυτές είναι μικρές περίοδοι δράσης που ξεκινούν περίπου 35 λεπτά μετά τη γέννηση.

7ο στάδιο FAMILIARIZATION

Το στάδιο της εξοικείωσης. Κατά τη διάρκεια αυτού του σταδίου, το νεογέννητο εξοικειώνεται με τη μητέρα του γλείφοντας τη θηλή, αγγίζοντας την και κάνοντας μασάζ στο στήθος της. Το  νεογνό κάνει ήχους για να τραβήξει την προσοχή της μητέρας του. Κοιτάζει τους άλλους ανθρώπους στο δωμάτιο, προσπαθώντας να εξοικειωθεί με το νέο του περιβάλλον. Κινείται με σκόπιμο τρόπο. Οι παρευρισκόμενοι (επαγγελματίες υγείας) δεν θα πρέπει να είναι βιαστικοί, απλά παρακολουθείστε το νεογνό που βρίσκει το στήθος και σύντομα θα “πιάσει” το στήθος και θα αρχίσει να θηλάζει μόνο του, χωρίς βοήθεια ή παρέμβαση. Μην προσπαθήσετε να πιάσετε το μωρό και να το τοποθετήσετε στο στήθος – δεν είναι έτοιμο, μόνο του θα βρει το δρόμο προς την τροφή του. Αυτό το στάδιο αρχίζει συνήθως περίπου 45 λεπτά μετά τη γέννηση και μπορεί να διαρκέσει για 20 λεπτά ή περισσότερο.

8ο στάδιο SUCKLING

Το στάδιο του θηλασμού. Κατά τη διάρκεια αυτού του σταδίου, το νεογέννητο παίρνει τη θηλή, προσκολλείται και θηλάζει. Αυτή η πρώιμη εμπειρία εκμάθησης θηλασμού ξεκινά συνήθως περίπου μία ώρα μετά τη γέννηση. Εάν η μητέρα είχε αναλγησία / αναισθησία κατά τη διάρκεια του τοκετού, μπορεί να χρειαστεί περισσότερος χρόνος σε δέρμα με δέρμα επαφή για να ολοκληρώσει το μωρό τα στάδια και να αρχίσει να θηλάζει.

9ο στάδιο SLEEP

Το τελευταίο στάδιο είναι ο ύπνος. Το μωρό και μερικές φορές η μητέρα κοιμούνται. Τα μωρά συνήθως κοιμούνται περίπου 1½ έως 2 ώρες μετά τη γέννηση.


Πιστεύεται  ότι εάν ένα νεογνό είναι δέρμα με δέρμα επαφή με τη μητέρα του αμέσως μετά τη γέννηση, χωρίς καθυστέρηση για τις συνήθεις διαδικασίες, και το αφήσουμε εκεί ανενόχλητο καθώς περνά τα εννέα ενστικτώδη στάδια με το ρυθμό του, η πιθανότητα αποκλειστικού μητρικού θηλασμού ενισχύεται πολύ! Ωστόσο, είτε θέλετε να θηλάσετε είτε όχι, βάλτε το νεογέννητο δέρμα με δέρμα με τη μαμά του, καθώς ενισχύεται εξαιρετικά ο συναισθηματικός δεσμός μεταξύ τους. Εάν και οι μπαμπάδες παρευρίσκονται στον χώρο, καλό θα είναι να τους προτρέπουμε να κρατάνε το μικρό τους σε δέρμα με δέρμα επαφή, απλά σκεπάζοντας τους με μια κουβέρτα.

Κατερίνα Ζαρίμη, μαία