Σε κορίτσια 11 ετών στην Ελλάδα προσφέρεται το εμβόλιο ανθρώπινου θηλώματος (HPV) ως μέρος του προγράμματος εμβολιασμού του εθνικού συστήματος υγείας . Το εμβόλιο HPV βοηθά στην προστασία από καρκίνους που προκαλούνται από τον HPV, όπως: καρκίνος του τραχήλου της μήτρας, καρκίνοι του στόματος και του λαιμού και από μερικούς καρκίνους της πρωκτικής και γεννητικής περιοχής. Βοηθά επίσης στην προστασία από τα κονδυλώματα των εξωτερικών γεννητικών οργάνων.
Στο άρθρο που ακολουθεί θα προσπαθήσουμε να λύσουμε τις πλέον συνηθισμένες ερωτήσεις πάνω στο συγκεκριμένο θέμα:
Τι είναι το HPV;
Το HPV είναι το όνομα που δίνεται σε μια πολύ κοινή ομάδα ιών. Υπάρχουν πολλοί τύποι HPV, μερικοί από τους οποίους ονομάζονται “υψηλού κινδύνου” επειδή συνδέονται με την ανάπτυξη καρκίνων, όπως ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας. Οι λοιμώξεις από τον HPV συνήθως δεν προκαλούν συμπτώματα και οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θα γνωρίζουν ότι έχουν μολυνθεί.
Ποιοι είναι οι διαφορετικοί τύποι HPV και τι κάνουν;
Υπάρχουν περισσότεροι από 100 διαφορετικοί τύποι HPV και περίπου 40 που επηρεάζουν την περιοχή των γεννητικών οργάνων. Ο HPV είναι πολύ συχνός και μπορεί να μεταδοθεί μέσω κάθε είδους σεξουαλικής επαφής με άτομο που το έχει ήδη. Οι περισσότεροι άνθρωποι θα λάβουν λοίμωξη από τον HPV κάποια στιγμή στη ζωή τους και το σώμα τους θα απαλλαγεί φυσικά, χωρίς θεραπεία.
Ωστόσο, ορισμένα άτομα που έχουν μολυνθεί με έναν τύπο HPV υψηλού κινδύνου δεν θα είναι σε θέση να το αποβάλλουν.
Τι κάνει το εμβόλιο HPV;
Διάφορα στελέχη του HPV εξαπλώνονται μέσω της σεξουαλικής επαφής και σχετίζονται με τις περισσότερες περιπτώσεις καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Αυτό το εμβόλιο μπορεί να αποτρέψει τις περισσότερες περιπτώσεις καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, εάν δοθεί πριν ένα κορίτσι ή μια γυναίκα εκτεθεί στον ιό. Επιπλέον, αυτό το εμβόλιο μπορεί να αποτρέψει τον καρκίνο του κόλπου και του αιδοίου στις γυναίκες και μπορεί να αποτρέψει τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων και τον καρκίνο του πρωκτού σε γυναίκες και άνδρες.
Θεωρητικά, ο εμβολιασμός αγοριών κατά των τύπων HPV που σχετίζονται με τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας μπορεί επίσης να βοηθήσει στην προστασία των κοριτσιών από τον ιό, μειώνοντας πιθανώς τη μετάδοση. Ορισμένοι τύποι HPV έχουν επίσης συνδεθεί με καρκίνους στο στόμα και στο λαιμό, οπότε το εμβόλιο HPV πιθανότατα προσφέρει κάποια προστασία έναντι αυτών των καρκίνων. Ο εμβολιασμός των αγοριών είναι μία πραγματικότητα για κάποιες χώρες όπως η Αγγλία – στην Ελλάδα αναμένεται τα επόμενα χρόνια.
Για ποιον είναι το εμβόλιο HPV και πότε πρέπει να χορηγείται;
Το εμβόλιο HPV συνιστάται συνήθως για κορίτσια και αγόρια ηλικίας 11 ή 12 ετών, αν και μπορεί να χορηγηθεί ήδη από την ηλικία των 9 ετών. Είναι ιδανικό για κορίτσια και αγόρια να λαμβάνουν το εμβόλιο προτού έχουν σεξουαλική επαφή και εκτίθενται σε HPV. Η έρευνα έχει δείξει ότι η λήψη του εμβολίου σε νεαρή ηλικία δεν συνδέεται με μια νωρίτερη έναρξη της σεξουαλικής δραστηριότητας.
Όταν κάποιος μολυνθεί με HPV, το εμβόλιο μπορεί να μην είναι τόσο αποτελεσματικό ή να μην λειτουργεί καθόλου. Επίσης, η ανοσοποιητική απάντηση στο εμβόλιο είναι καλύτερη σε νεότερες από ό,τι σε μεγαλύτερες ηλικίες.
Το εθνικό σύστημα υγείας προτείνει τώρα σε όλα τα κορίτσια ηλικίας 11 και 12 ετών να λαμβάνουν δύο δόσεις εμβολίου HPV τουλάχιστον με έξι μήνες διαφορά. Πάνω από τα 15 έτη οι δόσεις είναι 3.Μετά τα 18 έτη το εθνικό σύστημα υγείας δεν δικαιολογεί τον εμβολιασμό, άρα η γυναίκα θα πρέπει να το πληρώσει.
Ποιος δεν πρέπει να πάρει το εμβόλιο HPV;
Το εμβόλιο HPV δεν συνιστάται για έγκυες γυναίκες ή άτομα που είναι μέτρια ή σοβαρά άρρωστα. Ενημερώστε τον γιατρό σας εάν έχετε σοβαρές αλλεργίες, συμπεριλαμβανομένης αλλεργίας σε μαγιά ή λατέξ. Επίσης, εάν είχατε απειλητική για τη ζωή αλλεργική αντίδραση σε οποιοδήποτε συστατικό του εμβολίου ή σε προηγούμενη δόση του εμβολίου, δεν πρέπει να πάρετε το εμβόλιο.
Το εμβόλιο HPV προσφέρει οφέλη εάν είναι κάποιος ήδη σεξουαλικά ενεργός;
Ναι. Ακόμα κι αν έχετε ήδη ένα στέλεχος HPV, θα μπορούσατε να επωφεληθείτε από το εμβόλιο καθώς μπορεί να σας προστατεύσει από άλλα στελέχη που δεν έχετε. Ωστόσο, κανένα από τα εμβόλια δεν μπορεί να θεραπεύσει μια υπάρχουσα λοίμωξη από τον HPV. Τα εμβόλια προστατεύουν μόνο από συγκεκριμένα στελέχη του HPV στα οποία δεν έχετε εκτεθεί ήδη.
Το εμβόλιο HPV ενέχει κινδύνους για την υγεία ή παρενέργειες;
Οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες των εμβολίων HPV περιλαμβάνουν πόνο, πρήξιμο ή ερυθρότητα στο σημείο της ένεσης.
Απαιτείται το εμβόλιο HPV για εγγραφή στο σχολείο;
Όχι.
Οι γυναίκες που έχουν λάβει το εμβόλιο HPV χρειάζεται να κάνουν τεστ Παπανικολάου;
Ναι. Το εμβόλιο HPV δεν προορίζεται να αντικαταστήσει τις εξετάσεις Pap. Η τακτική εξέταση για καρκίνο του τραχήλου της μήτρας μέσω τακτικών τεστ Παπανικολάου που ξεκινούν από την ηλικία των 21 ετών παραμένει ουσιαστικό μέρος της γυναικολογικής εξέτασης κάθε γυναίκας.